Aristokratlar Halka Karşı

Futbolun İngilizlerin icadı olduğu söylense de, 'futbol' denince ilk akla gelen ülkedir Brezilya. Dünya kupalarını en fazla kazanan ve geleneksel olarak her dünya kupasında favoriler arasında gösterilen bu futbol ülkesinin en büyük rekabetini mercek altına alıyoruz;

Flamengo-Fluminense

1907, 1908 ve 1909 yıllarında da Eyalet ligi şampiyonluklarını kimselere bırakmaz. Bu ge-nel görünüm altında gerek Fluminense için, gerekse de Brezilya futbolu için büyük önem taşıyan gelişmelerin yaşanacağı 1911 yılına gelinir. Tam bu noktada Fluminense'ye bir müddet ara verip, Flamengo'ya bir göz atmamızda fayda var.

Kürekten futbola

19'uncu yüzyıl sonları ve 20'nci yüzyıl başlarında Brezilya'da en çok rağbet gören spor kürek sporuydu. Pek çok şehirde bu sporla ilgili kulüpler kurulmuştu. Bunlardan biri de 17 Kasım 1895 tarihinde Jose Agostinho Pereire da Cunha önderliğinde Rio de Janeiro kentinde kurulmuş olan Flamengo Rowing Club'dı. Yani Brezilya futbolunun en büyük rekabeti olarak kabul edilen Fla-Flu reka-betinin taraflarından Flamengo kulübü aslında bir futbol kulübü olarak değil, bir kürek kulübü olarak doğdu. Hatta kurulmasından itibaren kulüp, uzun süre futbolla hiç ilgilenmeden kürek sporundaki varlığını devam ettirdi.

30 şampiyonluğuna karşı, Flamengo'nun 28 şampiyonluğu bulunuyor. Eyalet liginde Flamengo son olarak 2004 yılında, Fluminense ise 2005 yılında şampiyonluk sevincini yaşadı. 1967 yılından bu yana düzenlenen Brezilya Ligi'nde ise Flamengo'nun daha fazla sayıda şampiyon olduğunu görüyoruz. Flamengo dört (1980, 1982, 1983, 1992) Fluminense ise bir (1984) kez şampiyonluk sevincini yaşadılar. Ayrıca uluslararası alanda Flamengo'nun müzesinde 1981 yılında kazandığı Libertadores Kupası (Güney Amerika Şampiyon Kulüpler Kupası) ve yine aynı yıl kazandığı Intercontinental Kupası (Kıtalararası Şampiyon Kulüpler Şampiyon-luğu) bulunuyor.

Biri halktan, biri elit

Büyük taraftar kitlelerine sahip bulunan bu iki kulübün, taraftar profillerinde kendine özgü özellikler bulunuyor. Fluminense kulübü kuruluşundan bu yana gerek ilk futbol kulübü unvanıyla, gerekse de kurucusunun yurt dışında öğrenim görmüş elit bir kişi olmasından dolayı hep üst sınıflar tarafından desteklendi. Flamengo ise daima alt tabakadaki insanların, dolayısıyla da halkın büyük bir kesiminin takımı görünümünde. Alex Bellos'un kaleme aldığı 'Futebol' isimli kitapta Flamengo'nun bu kadar çok sevilmesinin çeşitli nedenleri olduğuna dikkat çekiliyor. Bellos'a göre; kulübün kurulduğu yıllarda açık arsalarda yaptığı antrenmanlar, 1940'lı yılların başlarında dönemin en ünlü siyahi yıldızları olan Leonidas, Zizinho gibi isimlerin Flamengo forması giymesi bu nedenlerin bazıları. Flamengo taraftarlarından 'Naçao Rubro-Negra' diye söz ediliyor. Bu sıfat 'Bordo-Siyah Millet' anlamına geliyor.

Krizden rekabet doğuyor

Şimdi tekrar Fluminense'ye dönüyoruz. Fluminense bir yıllık aradan sonra 1911 yılında, hem de tüm maçlarını galibiyetle tamamlayarak Rio de Janeiro Eyalet Ligi'nde sezonu şampiyon olarak bitirdi. Ancak bu şampiyonluğun hemen sonrasında, altı sezondur oynanan eyalet liginde beş şampiyonluk kazanarak rakipsizliğini herkese kanıtlayan Fluminense'nin içinde büyük bir kriz patlak verdi. Takımı kimin çalıştıracağı konusunda anlaşmazlığa düşen futbolcular arasından, Othon de Figueiredo Baena başta olmak üzere, tam dokuzu kulüpten ayrıldı ve Flamengo kulübüne katılarak 24 Aralık 1911 tarihinde bu kulübün futbol şubesini oluşturdu. Kulübün tam ismi Clube de Regatas do Flamengo olarak değiştirildi. Flamengo kelimesi güney Rio'da bulunan bir semtin adıdır. Flamengo kendisini kabul ettirmekte fazla gecikmedi ve 1914 ile 1915 yıllarında üst üste iki kez Rio de Janeiro Eyalet Ligi şampiyonluklarını kazandı.

Fla - Flu rekabetini kağıda dökmeye başlamadan önce, Brezilya futbolu ve ülkenin büyük kulüpleri hakkında biraz bilgi vermekte fayda var. Brezilya'da çeşitli eyalet ligleri bulunuyor ve futbol heyecanı bu eyalet liglerinde rüzgar gibi esiyor. Bunlar arasında da en büyük heyecan iki büyük eyaletin liginde yaşanıyor. Biri 'Campeonato Carioca' adıyla bilinen, tam adı ise 'Campeonato Estadual do Rio de Janeiro' olan Rio de Janeiro Eyalet Ligi, diğeri de 'Campeonato Paulista of Sao Paolo' ismiyle maruf Sao Paolo Eyalet Ligi. Her ne kadar 1967 yılından bu yana Eyalet liglerini üst sıralarda bitiren takımların katılımıyla oluşturulmuş bir Brezilya Ligi düzenleniyor olsa da, 1902 yılından bu yana oynanan Sao Paolo Eyalet Ligi ve 1906 yılından bu yana oynanan Rio de Janeiro Eyalet Ligi ülke futbolunun can damarları...

Brezilya'nın çok şampiyonu var

Şampiyonluk sayılarına bakarak Sao Paolo Eyalet Ligi ve Rio de Janeiro Eyalet Ligi'nin öne çıkan takımlarını kestirebilmek mümkün. Sao Paolo Eyalet Ligi'nde en fazla şampiyonluk kazanan ilk dört takımın sıralaması şöyle; Corinthians -25 şampiyonluk, Sao Paolo -21 şampiyonluk, Palmeiras - 21 şampiyonluk, Santos - 16 şampiyonluk. Sao Paolo Eyalet Ligi dört büyüklü bir yapı sergiliyor. Rio de Janeiro Eyalet Ligi'nde en fazla şampiyonluk kazanan ilk dört takım ise şöyle sıralanıyor: Fluminense - 30 şampiyonluk, Flamengo - 28 şampiyonluk, Vasco da Gama - 22 şampiyonluk, Botafogo - 18 şampiyonluk. Bu ligde de yine dengeli bir dağılım gözlerden kaçmıyor.

Seyirci sayıları dudak uçuklatıyor

Fluminense kadrosundan Flamengo'nun doğmasının ardından bu iki kulüp Rio'nun iki düşman kardeşleri oldu. Rekabette ilk maç 7 Temmuz 1912 tarihinde, sadece 800 seyircinin önünde oynandı ve Fluminense maçı 3-2 kazandı. Zamanla Flamengo-Fluminense maçları Brezilya'da seyirci rekorları kırmaya başladı. Öyle ki, 1963 yılında dünyanın en kalabalık seyircili maçlarından biri oynandı. 12 Aralık 1963 tarihinde oynanan ve 0-0 so-nuçlanan karşılaşmayı tam 194.603 biletli seyirci izledi.

Bellos'un kitabında, Brezilyalıların yaklaşık yüzde 15'inin Flamengo taraftarı olduğu, bir Flamengo formasının bir Brezilya formasına kıyasla daha gerçek Brezilyalı olma duygusu verdiği iddiasının varlığından bahsediliyor. Bunlara dayanarak Flamengo'ya kitlelerin takımı, Fluminense'ye ise aristokrasinin takımı tanımlamalarını yapmak doğru bir tanım olur.

Her ne kadar 1967 yılından beri eyalet liglerini üst sıralarda bitiren takımların katılımıyla oluşturulmuş bir Brezilya ligi düzenleniyor olsa da, 1902 yılından bu yana oynanan Sao Paolo Eyalet Ligi ve 1906 yılından bu yana oynanan Rio de Janeiro Eyalet Ligi ülke futbolununcan damarları...